Oto pierwsza wersja mapy instytucji i organizacji sztuki w Polsce, którą wspólnie zrobiliśmy na ostatnich zajęciach. Dzielcie się i aktualizujcie!
piątek, 5 czerwca 2015
czwartek, 4 czerwca 2015
sobota, 28 marca 2015
Czasopisma o sztuce
POLSKIE:
- "Akcent", Lublin, wyd. papierowe
- "Art&Business", Warszawa, wyd. papierowe
- "Arteon", Poznań, wyd. papierowe
- "Artium Quaestiones", Instytut Historii Sztuki UAM, wyd. papierowe
- "Artluk", Toruń, Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu", wyd. papierowe
- "Artpunkt", Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu, wyd. papierowe
- "Artmix", wyd. internetowe: http://obieg.pl/artmix [obecnie w ramach "Obiegu"]
- "Arttak", wyd. papierowe
- "Artysta i Sztuka", wyd. papierowe
- "Bez Kultury", wyd. internetowe [niekontynuowane]
- "Biuletyn Historii Sztuki", Uniwersytet Warszawski, wyd. papierowe
- "BIURO", BWA Wrocław, wyd. papierowe
- "Bliza", Gdynia, wyd. papierowe, wyd. internetowe: http://www.bliza.net
- "COMO", magazyn studentów i absolwentów fotografii UAP, Poznań, wyd. internetowe: http://www.como.uap.edu.pl/Como_Magazyn_Uniwersytet_Artystyczny_w_Poznaniu.html
- "DesignAlive - Magazyn pięknych idei", Cieszyn, wyd. papierowe, wyd. internetowe: http://www.designalive.pl
- "Dyskurs", Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, wyd. papierowe
- "Dzieła i Interpretacje", Instytut Historii Sztuki UWr, wyd. papierowe
- "EXIT", [wyd. papierowe]
- "Format", Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, wyd. papierowe
- "Fragile", Kraków, wyd. papierowe
- "Fraza", Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, wyd. internetowe: http://fraza.univ.rzeszow.pl
- "Grafia", Kraków, wyd. papierowe [niekontynuowane], wyd. internetowe: http://www.grafia.com.pl
- "Ha!art", Kraków, wyd. papierowe
- "Konteksty", Instytut Sztuki PAN - Warszawa, wyd. papierowe
- "Magazyn Sztuki", Szczecin, wyd. papierowe
- "MOCAK Forum", Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, wyd. papierowe
- "Quart", Instytut Historii Sztuki UWr, wyd. papierowe
- "Obieg", Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, wyd. internetowe: http://obieg.pl
- "Orońsko", Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, wyd. papierowe [niekontynuowane]
- "Raster", Warszawa, wyd. papierowe [niekontynuowane], wyd. internetowe [niekontynuowane], http://katalog.czasopism.pl/index.php/Raster_-_tygodnik
- "Rita Baum", Wrocław, wyd. papierowe
- "Szum", Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, wyd. papierowe, wyd. internetowe: http://magazynszum.pl
- "Wiadomości ASP", Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, wyd. papierowe
- "2 + 3D grafika plus produkt", Kraków, wyd. papierowe, wyd. internetowe: www.2plus3d.pl
- "Artforum", New York
- "ArtReview", London
- "Frieze", London
czwartek, 26 marca 2015
Wybrane definicje sztuki
1. "Sztuka jest nie tylko tworzeniem (choć głównie twory ludzkiej ręki składają się na dzieła sztuki), nie tylko przekazywaniem myśli lub ich odczytywaniem (choć bez obudzenia uczuć, bez skojarzenia myśli dzieło sztuki nie istnieje), jest nie tylko opanowaniem materiału (choć i to jest potrzebne), nie tylko harmonią lub dysharmonią formy etc., etc., ale jest przede wszystkim wyborem przedmiotu naszych doznań estetycznych, wyborem zataczającym coraz szersze kręgi, obejmującym coraz więcej przedmiotów i zjawisk, przypadków, coraz więcej, dalej, i dalej. Dokąd? Nie wiemy, bo jest to związane z przyszłością."
K. Estreicher, Historia sztuki w zarysie, Kraków 1973, s. 13-14
2. "Dzieło sztuki jest odtworzeniem rzeczy bądź konstrukcją form, bądź wyrażaniem przeżyć, jednakże tylko takim odtworzeniem, taką konstrukcją, takim wyrazem, jakie są zdolne zachwycać, bądź wzruszać, bądź wstrząsać."
W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1988, s. 52
3. "Słowo „sztuka” – będące przekładem łacińskiej „ars”, ta zaś greckiej „techne” – oznacza coś sztucznego, różnego od rzeczy powstałych „z natury”, a także oznacza coś, co jest wytworzone umiejętnie, co jest dziełem. Można by więc sztukę zdefiniować jako umiejętność wytwarzania."
H. Kiereś, Klasyczna teoria sztuki, w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, red. T. Rakowski, Lublin 1994, s. 201
K. Estreicher, Historia sztuki w zarysie, Kraków 1973, s. 13-14
2. "Dzieło sztuki jest odtworzeniem rzeczy bądź konstrukcją form, bądź wyrażaniem przeżyć, jednakże tylko takim odtworzeniem, taką konstrukcją, takim wyrazem, jakie są zdolne zachwycać, bądź wzruszać, bądź wstrząsać."
W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1988, s. 52
3. "Słowo „sztuka” – będące przekładem łacińskiej „ars”, ta zaś greckiej „techne” – oznacza coś sztucznego, różnego od rzeczy powstałych „z natury”, a także oznacza coś, co jest wytworzone umiejętnie, co jest dziełem. Można by więc sztukę zdefiniować jako umiejętność wytwarzania."
H. Kiereś, Klasyczna teoria sztuki, w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, red. T. Rakowski, Lublin 1994, s. 201
czwartek, 5 marca 2015
Definicje sztuki:
1. „Sztuka jest identyczna z trwałą dyspozycją do opartego na trafnym rozumowaniu tworzenia. Otóż wszelka sztuka łączy się z powstawaniem i wynalazczym obmyślaniem tego, by powstało coś z rzeczy, które mogą być i nie być, i których źródło tkwi w wytwarzającym, a nie w wytworze; bo nie są wytworami sztuki te rzeczy, które z konieczności istnieją lub powstają z nakazami natury.”
Arystoteles, Etyka nikomachejska, s. 1140 a 9.
2. „W każdym zakresie są trzy sztuki: ta, która coś użytkuje, ta, co coś wytwarza, i ta, co naśladuje.”
Podział sztuk Platon, Respublica 601D, 22.
3. „Sztuka jest odtwarzaniem rzeczy, bądź konstruowaniem form, bądź wyrażaniem przeżyć – jeśli wytwór tego odtwarzania, konstruowania, wyrażania jest zdolny zachwycać, bądź wzruszać, bądź wstrząsać.”
Tatarkiewicz W. ,Dzieje Sześciu Pojęć, Warszawa 1988, s.52.
SZTUKA
„Sztuka tonie w powodzi słów. z rzadka stajemy wobec nowego okazu czegoś,
co skłonni jesteśmy uważać za prawdziwą sztukę, a przecie zalewa nas potok książek , artykułów, rozpraw, przemówień, wykładów, przwodników tłumaczących chętnie
i ze swadą, co sztuką jest, co nią nie jest, co kto zrobił, kiedy i dlaczego. prześladując gorliwych, choć niewprawnych chirurgów i jeszcze gorszych analityków. Pojawia się przeczucie niebezpieczeństwa, które grozi dziś sztuce – być może dlatego, że myślimy i mówimy o niej za wiele.” [1]
„Nie ma w istocie czegoś takiego jak sztuka. Są tylko artyści. Kiedyś byli to ludzie, którzy brali do ręki kawałek kolorowej gliny i szkicowali figurę bizona na ścianie jaskini. Dzisiaj niektórzy kupują farby i projektują tablice reklamowe, robili i robią wiele innych rzeczy. Nic nie przeszkadza w nazywaniu tych wszystkich czynności sztuką, jeśli tylko się pamięta, że takie słowo może oznaczać zupełnie różne rzeczy w różnych czasach
i miejscach, i tak długo jak zdajemy sobie sprawę, że Sztuka przez duże S
nie istnieje.” [2]
„Mówimy: historia sztuki, lecz przecież zdajemy sobie sprawę z tego, że sztuka
w istocie nie istnieje: nie ma przedmiotu, który byłby sztuką. Tematem więc opowieści o dziejach sztuki są te szczególne przedmioty, które znamy wszyscy z doświadczenia, a które nazywamy dziełami sztuki.”[3]
„Sztuka jest[…] odtworzeniem życia duszy we wszystkich jej przejawach, niezależnie od tego czy są dobre lub złe, brzydkie lub piękne.”[4]
Na pewno nie ma jednej definicji sztuki, która by w pełni wyczerpywała zakres znaczeń, treści i ról jakie sztuka pełni w egzystencji człowieka.
Można o sztuce powiedzieć, że jest świadomą czynnością ludzką
nie jest odruchem niekontrolowanym, a wytwór tej czynności powstaje
z różnych przyczyn i w różnych celach, tylko co wyróżnia sztukę od innych świadomych czynności ludzkich więc :
1. W antycznej Grecji, Rzymie również w średniowieczu, a nawet jeszcze
w dobie Odrodzenia sztuka była to umiejętność wytwarzania różnych
przedmiotów według reguł, i były nazywane odpowiednio sztuką:
architekta, garncarza, geometry, stratega, ponieważ każda
umiejętność rządzi się swoimi regułami, pojęcie reguły wchodziło
do jej definicji. Taka definicja sztuki obejmowała wiele dziedzin;
sztuka była zadaniem zawodowców, wyszkolonych specjalistów,
nie kierowały nią uczucia i natchnienie.
Pozostałości w j. polskim takiego definiowania sztuki ( według reguł)
są: - sztuka wojenna, kulinarna.
Robienie czegoś z natchnienia, lub z fantazji było przeciwieństwem
sztuki, dlatego, że nie znano do pewnego czasu reguł rządzących
muzyką, a poezję uważano, że jest wynikiem natchnienia więc obu
tych dwóch dziedzin do sztuki nie zaliczano,
dopiero kiedy Pitagorejczycy odkryli prawa harmonii dźwięków i muzyka stała
się racjonalna, muzyka została włączona do sztuk.
Przez wiele wieków obowiązywał podział na sztuki wolne liberales
i pospolite, te ostatnie w średniowieczu były nazywane
mechanicznymi.
Zasadą podziału był wysiłek fizyczny, dlatego malarstwo, rzeźba
nie należały do sztuk wolnych;
W tamtych czasach sztuki wolne oceniano – pospolitymi gardzono.
2. Sztuka jako wytwarzanie piękna - pojawia się w połowie XVIII wieku
za sprawą Charlesa Batteux, któremu zawdzięczamy, nazwę sztuki
piękne, zaakceptowaną wówczas powszechnie.[5]
Ustalono też wykaz sztuk określanych pięknymi, zaliczono
do nich: architekturę, malarstwo , muzykę, poezję, rzeźbę, wymowę
i taniec.
Od połowy XVIII wieku do XIX wieku - sztuka jest wytwarzaniem
piękna.
W XIX wieku już nie używano określenia „sztuki piękne”, wystarczyło
powiedzieć „sztuka” i było to jednoznaczne ze sztukami pięknymi.
ale: piękno to pojęcie względne, nie tylko rzeczy piękne mogą
być sztuką
3. Sztuka to naśladowanie rzeczywistości - mimesis <- z antyku,
do końca XVIII w. odnosi się to także do naśladowania innych,
wielkich artystów antyku i renesansu
ale: nie da się tylko naśladować rzeczywistości, nie zawsze można
ją powtórzyć poprzez sztukę; niektórych rzeczy raczej nie ma
potrzeby naśladować, architektura, na przykład nie naśladuje
natury, poza nielicznymi wyjątkami, no i nie taki chyba
jest cel sztuki
4. Sztuka jest wyrazem ducha artysty, jego wewnętrznych przeżyć
<- romantyzm ale: wyrażamy siebie nie tylko w sztuce;
jest to pojęcie zbyt szerokie; sztuka nie musi być wyrażeniem
przeżyć; sztuka może nie wyrażać przeżyć własnych,
a przeżycia wyższej rangi
5. Sztuka to nadawanie rzeczom kształtu, tworzenie form
<- początek XX w.
ale: pojęcie to jest zbyt szerokie, można nadawać kształt
i nie tworzyć sztuki
6. Sztuka to wpływ na odbiorcę, wywoływanie przeżyć estetycznych.
ale: mogą one być wywoływane przez inne przedmioty spoza sztuki;
dawniej przy tworzeniu dzieła celem było wywoływanie innych
przeżyć, np. religijnych
7. Sztuka to wywoływanie wstrząsu <- XX w.
ale: nie wszystkie dzieła sztuki wywołują wstrząs i z kolei coś może
wstrząsać, ale jeżeli nie powstało z potrzeby kształtu lub ekspresji
nie będzie dziełem sztuki
8. XX wiek - pojawia się dylemat, brak definicji sztuki i niemożliwość
jej stworzenia.
Sztuka na pewno jest twórczością – ale artyści zawsze mogą
stworzyć rzeczy jakich nie było, dlatego warunki sztuki nie mogą być
wymienione w sposób wyczerpujący, dlatego próby ujęcia sztuki
w realną prawdziwą definicję są skazane na niepowodzenie.
To, że nie ma wyczerpującej definicji sztuki, nie przeszkadza
porozumiewać się ludziom na jej temat.
9. Tatarkiewicz łączy te definicje zaznaczając, że sztuka ma wywoływać
określone uczucia.
Definicja sztuki według Tatarkiewicza: musi zarówno uwzględniać
jej intencje jak i działanie;
a zarówno intencja jak i działanie mogą być takie lub inne,
więc według Tatarkiewicza:
- sztuka jest odtwarzaniem przeżyć - jeśli wytwór tego odtwarzania,
konstruowania, wyrażania - jest zdolny zachwycać, bądź wzruszać,
bądź wstrząsać
10. Dzieło sztuki: jest odtworzeniem rzeczy, bądź konstrukcją form,
bądź wyrażeniem przeżyć, jednakże takim tylko jakie są zdolne
zachwycać, bądź wzruszać, bądź wstrząsać
11. I chyba ostateczna definicja sztuki wg Tatarkiewicza:
świadomy wytwór człowieka jest dziełem sztuki zawsze i tylko wtedy,
gdy odtwarza rzeczywistość, bądź kształtuje formy, bądź wyraża
przeżycie, a zarazem jest zdolny bądź zachwycać, bądź wzruszać,
bądź wstrząsać.[6]
Można znaleźć jeszcze inne określenia , definicje dla sztuki:
1. Sztuka : wytwory ludzkie prowokujące postawę estetyczną,
przyjmujące formy plastyczne i wizualne, przekraczające swymi
funkcjami funkcję użytkową
2. definicja sztuki w rozumieniu E. Cassirera i w reinterpretacji
S. Langer, brzmi: sztuka jest to tworzenie form, ale tylko form
symbolicznych.[7]
Chociaż Kant wypowiedział się, że sztuki piękne są bezcelowe, bezinteresowne,
są same dla siebie, sztuka może pełnić w kulturze różnorodne funkcje począwszy
od estetycznej, poznawczej, rozrywkowej, poprzez, dydaktyczno-moralizatorską,
do egzystencjalistycznej.[8]
Sztuka:
1. skłania do refleksji
2. pozwala poszukiwać czegoś oryginalnego
3. pozwala utożsamiać się z uczuciami
4. umożliwia badanie własnej tożsamości
5. prowadzi do zainteresowania drugim człowiekiem
6. pobudza naturalną ciekawość drzemiącą w człowieku
7. ukazuje i uświadamia dwoistość natury ludzkiej
8. bada i opisuje piękno, ustalając istotę piękna
9. pierwotnie funkcja sztuki była religijna, albo reprezentowała władzę
10. dzisiaj, niekiedy, może być również, wyrazem preferencji
politycznych, może być przejawem społeczno – ekonomicznych
zjawisk i stanowić skuteczny instrument w grze pewnych środowisk
11. źródłami sztuki są często rzeczy irracjonalne,
12. można też powiedzieć za Cassirerem, że sztuka jest intensyfikacją
rzeczywistości, to odnosi się szczególnie do tej jej strony,
którą pragnie ona wyrazić nadrzeczywistość, nie dającą się uchwycić
w ramach jakiegokolwiek prostego odwzorowania
13. skupia się często na tym co pojedyncze, niepowtarzalne, co mogłoby
pozostać niezauważonym
14. nie musi mieć funkcji estetycznych - Marcel Duchamp podważył rolę
piękna w dziele sztuki
Pisuar z inskrypcją: R. Mutt 1917, ustawiony w galerii sztuki
jak rzeźba, stał się symboliczną cezurą między sztuką kontynuacji
w długim pochodzie artystów przez stulecia, a sztuką zrywającą
ostatnie ograniczenia w sposób radykalny i ironiczny. L.H.O.O.Q.
to reprodukcja Mony Lisy z dorysowanymi wąsami i bródką
15. „brzydotę lubimy dziś równie jak piękno” Apollinaire –zgadza się
to ze stosunkiem do sztuki teoretyków w XX wieku: jeżeli dzieło
sztuki wstrząsa, silnie uderza odbiorcę, to jest to ważniejsze
niż gdyby zachwycało swoim pięknem
16. obecnie zdarza się, że sztuka bada samą siebie za pomocą sztuki
sztuka komentuje sztukę
17. dzisiaj sztuka może być konceptualna , przestaje być materialna,
nie jest często obiektem w sensie fizycznym, ale pomysłem,
konceptem
18. sztuka jest przywołaniem piękna, stworzeniem wizji, odbiciem
warunków życia, jest wyrazem formy i materii, jest odzwierciedleniem stanu
psychicznego często nawet patologicznego twórcy, fundatora, czy społeczności.
jest wyrazem wiary, przekazem rozumu jak pisma, harmonii, jak dźwięk
w muzyce.
Jest wyrazem uczuć i nerwów, zwątpień i niepewności człowieka, jego miłości,
ambicji i potrzeb.
Sztuka to świadomy lub nieświadomy przekaz uczuć naszych, uczuć artystów.
„Sztuka tonie w powodzi słów. z rzadka stajemy wobec nowego okazu czegoś,
co skłonni jesteśmy uważać za prawdziwą sztukę, a przecie zalewa nas potok książek , artykułów, rozpraw, przemówień, wykładów, przwodników tłumaczących chętnie
i ze swadą, co sztuką jest, co nią nie jest, co kto zrobił, kiedy i dlaczego. prześladując gorliwych, choć niewprawnych chirurgów i jeszcze gorszych analityków. Pojawia się przeczucie niebezpieczeństwa, które grozi dziś sztuce – być może dlatego, że myślimy i mówimy o niej za wiele.” [1]
„Nie ma w istocie czegoś takiego jak sztuka. Są tylko artyści. Kiedyś byli to ludzie, którzy brali do ręki kawałek kolorowej gliny i szkicowali figurę bizona na ścianie jaskini. Dzisiaj niektórzy kupują farby i projektują tablice reklamowe, robili i robią wiele innych rzeczy. Nic nie przeszkadza w nazywaniu tych wszystkich czynności sztuką, jeśli tylko się pamięta, że takie słowo może oznaczać zupełnie różne rzeczy w różnych czasach
i miejscach, i tak długo jak zdajemy sobie sprawę, że Sztuka przez duże S
nie istnieje.” [2]
„Mówimy: historia sztuki, lecz przecież zdajemy sobie sprawę z tego, że sztuka
w istocie nie istnieje: nie ma przedmiotu, który byłby sztuką. Tematem więc opowieści o dziejach sztuki są te szczególne przedmioty, które znamy wszyscy z doświadczenia, a które nazywamy dziełami sztuki.”[3]
„Sztuka jest[…] odtworzeniem życia duszy we wszystkich jej przejawach, niezależnie od tego czy są dobre lub złe, brzydkie lub piękne.”[4]
Na pewno nie ma jednej definicji sztuki, która by w pełni wyczerpywała zakres znaczeń, treści i ról jakie sztuka pełni w egzystencji człowieka.
Można o sztuce powiedzieć, że jest świadomą czynnością ludzką
nie jest odruchem niekontrolowanym, a wytwór tej czynności powstaje
z różnych przyczyn i w różnych celach, tylko co wyróżnia sztukę od innych świadomych czynności ludzkich więc :
1. W antycznej Grecji, Rzymie również w średniowieczu, a nawet jeszcze
w dobie Odrodzenia sztuka była to umiejętność wytwarzania różnych
przedmiotów według reguł, i były nazywane odpowiednio sztuką:
architekta, garncarza, geometry, stratega, ponieważ każda
umiejętność rządzi się swoimi regułami, pojęcie reguły wchodziło
do jej definicji. Taka definicja sztuki obejmowała wiele dziedzin;
sztuka była zadaniem zawodowców, wyszkolonych specjalistów,
nie kierowały nią uczucia i natchnienie.
Pozostałości w j. polskim takiego definiowania sztuki ( według reguł)
są: - sztuka wojenna, kulinarna.
Robienie czegoś z natchnienia, lub z fantazji było przeciwieństwem
sztuki, dlatego, że nie znano do pewnego czasu reguł rządzących
muzyką, a poezję uważano, że jest wynikiem natchnienia więc obu
tych dwóch dziedzin do sztuki nie zaliczano,
dopiero kiedy Pitagorejczycy odkryli prawa harmonii dźwięków i muzyka stała
się racjonalna, muzyka została włączona do sztuk.
Przez wiele wieków obowiązywał podział na sztuki wolne liberales
i pospolite, te ostatnie w średniowieczu były nazywane
mechanicznymi.
Zasadą podziału był wysiłek fizyczny, dlatego malarstwo, rzeźba
nie należały do sztuk wolnych;
W tamtych czasach sztuki wolne oceniano – pospolitymi gardzono.
2. Sztuka jako wytwarzanie piękna - pojawia się w połowie XVIII wieku
za sprawą Charlesa Batteux, któremu zawdzięczamy, nazwę sztuki
piękne, zaakceptowaną wówczas powszechnie.[5]
Ustalono też wykaz sztuk określanych pięknymi, zaliczono
do nich: architekturę, malarstwo , muzykę, poezję, rzeźbę, wymowę
i taniec.
Od połowy XVIII wieku do XIX wieku - sztuka jest wytwarzaniem
piękna.
W XIX wieku już nie używano określenia „sztuki piękne”, wystarczyło
powiedzieć „sztuka” i było to jednoznaczne ze sztukami pięknymi.
ale: piękno to pojęcie względne, nie tylko rzeczy piękne mogą
być sztuką
3. Sztuka to naśladowanie rzeczywistości - mimesis <- z antyku,
do końca XVIII w. odnosi się to także do naśladowania innych,
wielkich artystów antyku i renesansu
ale: nie da się tylko naśladować rzeczywistości, nie zawsze można
ją powtórzyć poprzez sztukę; niektórych rzeczy raczej nie ma
potrzeby naśladować, architektura, na przykład nie naśladuje
natury, poza nielicznymi wyjątkami, no i nie taki chyba
jest cel sztuki
4. Sztuka jest wyrazem ducha artysty, jego wewnętrznych przeżyć
<- romantyzm ale: wyrażamy siebie nie tylko w sztuce;
jest to pojęcie zbyt szerokie; sztuka nie musi być wyrażeniem
przeżyć; sztuka może nie wyrażać przeżyć własnych,
a przeżycia wyższej rangi
5. Sztuka to nadawanie rzeczom kształtu, tworzenie form
<- początek XX w.
ale: pojęcie to jest zbyt szerokie, można nadawać kształt
i nie tworzyć sztuki
6. Sztuka to wpływ na odbiorcę, wywoływanie przeżyć estetycznych.
ale: mogą one być wywoływane przez inne przedmioty spoza sztuki;
dawniej przy tworzeniu dzieła celem było wywoływanie innych
przeżyć, np. religijnych
7. Sztuka to wywoływanie wstrząsu <- XX w.
ale: nie wszystkie dzieła sztuki wywołują wstrząs i z kolei coś może
wstrząsać, ale jeżeli nie powstało z potrzeby kształtu lub ekspresji
nie będzie dziełem sztuki
8. XX wiek - pojawia się dylemat, brak definicji sztuki i niemożliwość
jej stworzenia.
Sztuka na pewno jest twórczością – ale artyści zawsze mogą
stworzyć rzeczy jakich nie było, dlatego warunki sztuki nie mogą być
wymienione w sposób wyczerpujący, dlatego próby ujęcia sztuki
w realną prawdziwą definicję są skazane na niepowodzenie.
To, że nie ma wyczerpującej definicji sztuki, nie przeszkadza
porozumiewać się ludziom na jej temat.
9. Tatarkiewicz łączy te definicje zaznaczając, że sztuka ma wywoływać
określone uczucia.
Definicja sztuki według Tatarkiewicza: musi zarówno uwzględniać
jej intencje jak i działanie;
a zarówno intencja jak i działanie mogą być takie lub inne,
więc według Tatarkiewicza:
- sztuka jest odtwarzaniem przeżyć - jeśli wytwór tego odtwarzania,
konstruowania, wyrażania - jest zdolny zachwycać, bądź wzruszać,
bądź wstrząsać
10. Dzieło sztuki: jest odtworzeniem rzeczy, bądź konstrukcją form,
bądź wyrażeniem przeżyć, jednakże takim tylko jakie są zdolne
zachwycać, bądź wzruszać, bądź wstrząsać
11. I chyba ostateczna definicja sztuki wg Tatarkiewicza:
świadomy wytwór człowieka jest dziełem sztuki zawsze i tylko wtedy,
gdy odtwarza rzeczywistość, bądź kształtuje formy, bądź wyraża
przeżycie, a zarazem jest zdolny bądź zachwycać, bądź wzruszać,
bądź wstrząsać.[6]
Można znaleźć jeszcze inne określenia , definicje dla sztuki:
1. Sztuka : wytwory ludzkie prowokujące postawę estetyczną,
przyjmujące formy plastyczne i wizualne, przekraczające swymi
funkcjami funkcję użytkową
2. definicja sztuki w rozumieniu E. Cassirera i w reinterpretacji
S. Langer, brzmi: sztuka jest to tworzenie form, ale tylko form
symbolicznych.[7]
Chociaż Kant wypowiedział się, że sztuki piękne są bezcelowe, bezinteresowne,
są same dla siebie, sztuka może pełnić w kulturze różnorodne funkcje począwszy
od estetycznej, poznawczej, rozrywkowej, poprzez, dydaktyczno-moralizatorską,
do egzystencjalistycznej.[8]
Sztuka:
1. skłania do refleksji
2. pozwala poszukiwać czegoś oryginalnego
3. pozwala utożsamiać się z uczuciami
4. umożliwia badanie własnej tożsamości
5. prowadzi do zainteresowania drugim człowiekiem
6. pobudza naturalną ciekawość drzemiącą w człowieku
7. ukazuje i uświadamia dwoistość natury ludzkiej
8. bada i opisuje piękno, ustalając istotę piękna
9. pierwotnie funkcja sztuki była religijna, albo reprezentowała władzę
10. dzisiaj, niekiedy, może być również, wyrazem preferencji
politycznych, może być przejawem społeczno – ekonomicznych
zjawisk i stanowić skuteczny instrument w grze pewnych środowisk
11. źródłami sztuki są często rzeczy irracjonalne,
12. można też powiedzieć za Cassirerem, że sztuka jest intensyfikacją
rzeczywistości, to odnosi się szczególnie do tej jej strony,
którą pragnie ona wyrazić nadrzeczywistość, nie dającą się uchwycić
w ramach jakiegokolwiek prostego odwzorowania
13. skupia się często na tym co pojedyncze, niepowtarzalne, co mogłoby
pozostać niezauważonym
14. nie musi mieć funkcji estetycznych - Marcel Duchamp podważył rolę
piękna w dziele sztuki
Pisuar z inskrypcją: R. Mutt 1917, ustawiony w galerii sztuki
jak rzeźba, stał się symboliczną cezurą między sztuką kontynuacji
w długim pochodzie artystów przez stulecia, a sztuką zrywającą
ostatnie ograniczenia w sposób radykalny i ironiczny. L.H.O.O.Q.
to reprodukcja Mony Lisy z dorysowanymi wąsami i bródką
15. „brzydotę lubimy dziś równie jak piękno” Apollinaire –zgadza się
to ze stosunkiem do sztuki teoretyków w XX wieku: jeżeli dzieło
sztuki wstrząsa, silnie uderza odbiorcę, to jest to ważniejsze
niż gdyby zachwycało swoim pięknem
16. obecnie zdarza się, że sztuka bada samą siebie za pomocą sztuki
sztuka komentuje sztukę
17. dzisiaj sztuka może być konceptualna , przestaje być materialna,
nie jest często obiektem w sensie fizycznym, ale pomysłem,
konceptem
18. sztuka jest przywołaniem piękna, stworzeniem wizji, odbiciem
warunków życia, jest wyrazem formy i materii, jest odzwierciedleniem stanu
psychicznego często nawet patologicznego twórcy, fundatora, czy społeczności.
jest wyrazem wiary, przekazem rozumu jak pisma, harmonii, jak dźwięk
w muzyce.
Jest wyrazem uczuć i nerwów, zwątpień i niepewności człowieka, jego miłości,
ambicji i potrzeb.
Sztuka to świadomy lub nieświadomy przekaz uczuć naszych, uczuć artystów.
Iwona
I.
[1] R. Arnheim, Sztuka i percepcja wzrokowa, Warszawa 1978, s.15
[2] E.H.Gombrich, O sztuce, Poznań, 2013,
s.15
[3] J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż
złoto, Warszawa, 2013, s.16
[4] S.Przybyszewski cytuję za
S.Krzysztofowicz-Kozłowską, Sztuka Młodej
Polski, Kraków, 1996, s.8
[5] Ch. Batteux, Les beaux-arts reduits 1746
[6] W.Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1976
[7] S. K. Langer Language and Myth (1946), tłumaczenie, z Sprache und Mythos
(1925) by Ernst Cassirer
(1925) by Ernst Cassirer
[8] I. Kant, Krytyka władzy sądzenia, Warszawa 1986
Definicje sztuki
"Nie ma w istocie czegoś takiego jak Sztuka. Są tylko artyści. Kiedyś byli to ludzie, którzy brali do ręki kawałek kolorowej gliny i szkicowali kształt bizona na ścianie jaskini. Dzisiaj niektórzy kupują farby i projektują tablice reklamowe, robili i robią wiele innych rzeczy. Nic nie przeszkadza w nazwaniu tych wszystkich czynności sztuką, jeśli tylko się pamięta, że takie słowo może oznaczać zupełnie różne rzeczy w różnych czasach i miejscach, i tak długo, jak zdajemy sobie sprawę, że Sztuka przez duże S nie istnieje"
E.H. Gombrich, O sztuce, Arkady, Warszawa 1997, s. 15.
" Sztuka jest odtwarzaniem rzeczy, bądź konstruowaniem form, bądź wyrażaniem przeżyć – jeśli wytwór tego odtwarzania, konstruowania, wyrażania jest zdolny zachwycać, bądź wzruszać, bądź wstrząsać”
W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, s. 52
"Nikt dziś nie wie jaka jest definicja sztuki. Sztuka bowiem przeniknęła w rzeczywistość i dzisiaj już nie charakter przedmiotu, ale postawa wobec niego , pozwala nam na nazwanie jakiegoś przedmiotu dziełem sztuki"
J. Białostocki, Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Wrocław 1980, s.34
/O.
E.H. Gombrich, O sztuce, Arkady, Warszawa 1997, s. 15.
" Sztuka jest odtwarzaniem rzeczy, bądź konstruowaniem form, bądź wyrażaniem przeżyć – jeśli wytwór tego odtwarzania, konstruowania, wyrażania jest zdolny zachwycać, bądź wzruszać, bądź wstrząsać”
W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć, s. 52
"Nikt dziś nie wie jaka jest definicja sztuki. Sztuka bowiem przeniknęła w rzeczywistość i dzisiaj już nie charakter przedmiotu, ale postawa wobec niego , pozwala nam na nazwanie jakiegoś przedmiotu dziełem sztuki"
J. Białostocki, Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Wrocław 1980, s.34
/O.
Subskrybuj:
Posty (Atom)